Lá ngón có công dụng gì? Cách nhận biết và những lưu ý khi sử dụng

Lá ngón là cây độc nổi tiếng của rừng núi phía Bắc, chúng có thể gây chết người nếu như ăn phải. Vậy làm sao để nhận biết được đâu là cây lá ngón và chúng có công dụng chữa bệnh gì không? Hãy cùng 1001 Cây thuốc tìm hiểu một cách chi tiết trong bài viết dưới đây.

Cây lá ngón là cây gì?

• Lá ngón còn được gọi với những cái tên: cây rút ruột, co ngón, hồ mạn đằng, hoàng đằng, hồ mạn trường, đoạn trường thảo, câu vẫn…
• Tên khoa học: Gelsemium elegans Benth.
• Họ: Hoàng đằng – Gelsemiaceae (mới), cũ là thuộc họ Mã Tiền – Loganiaceae

Đặc điểm thực vật

Lá ngón là cây thân leo, thân và cành không có lông. Trên thân cây có các khía dọc. Cành non có màu xanh lục nhạt. Cành già có màu xám hơi ngả sang nâu nhạt. Lá mọc đối, có hình trứng thuôn dài và hơi có hình mác, đầu nhọn, bóng nhẵn, chiều dài lá từ 7-12cm.

Hoa mọc thành từng chùm có màu vàng, 5 cánh, tràng hoa hình phễu. Mùa hoa rơi vào tháng 6,8,10. Quả cây có màu nâu hình thon. Hạt quả nhỏ, quanh mép có rìa mỏng màu nâu nhạt.

Tham khảo một số loại thuốc: Cây mạn kinh tử, cây lược vàng, cây ngải cứu…

Hình ảnh cây lá ngón

Lá ngón mọc nhiều ở đâu?

Loại cây này mọc hoang ở rất nhiều miền rừng núi của nước ta. Các tỉnh miền núi như Hòa Bình Lạng Sơn, Lào Cai, Tuyên Quang đều có.

Người dân vùng núi thường dùng lá ngón để tự tử. Với những độc dược có trong lá loại cây này thì con người có thể chết ngay sau khi ăn hoặc uống nước.

Có mấy loại cây lá ngón?

Có 2 loại khác nhau:

• Hoa màu vàng: là loại cực độc
• Hoa màu trắng: được coi là đặc sản vùng núi lai châu

Cây lá ngón có nguy hiểm không?

Theo các chuyên gia, thành phần gây chết người trong lá loại cây này chính là các alkaloid chứa trong toàn bộ cây, độc tính sẽ giảm dần theo thứ tự rễ, lá, hoa, quả và thân cây.

Alkaloid trong cây được hấp thu rất nhanh, chỉ 5-10 phút qua đường tiêu hóa. Thời gian gây chết người rơi vào khoảng 1-7 tiếng. Chính vì vậy, người đi rừng cần cẩn trọng khi ăn hoặc vặt/cầm bất cứ cây lạ nào trong rừng để tránh sự nhầm lẫn dẫn đến hậu quả đáng tiếc.

Triệu chứng ngộ độc khi ăn

Người ăn nhầm phải cây lá ngón sẽ có các biểu hiện ngộ độc như: khát nước, đau họng, hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn… sau đó họ sẽ bị mỏi cơ, thân nhiệt hạ, huyết áp hạ, sùi bọt mép, răng cắn chặt, đau bụng dữ dội, khó thở, tim đập yếu, đồng tử giãn và chết rất nhanh do ngừng hô hấp.

Giải độc bằng cách nào? Sơ cứu người bệnh ra sao?

Đầu tiên, chúng ta cần phải tìm mọi cách để người ngộ độc nôn hết ra. Dùng tay chọc sâu vào cổ họng người ngộ độc để tạo phản xạ nôn, sau đó lấy hết lá ngón ra ngoài.

Tiếp đến, chúng ta nên giã nhiều cây rau má hoặc rau muống, lấy nước cốt cho người bị ngộ độc uống để làm giảm bớt độc tính của cây. Cuối cùng là đưa người bị ngộ độc đến bệnh viện cấp cứu càng nhanh càng tốt.

Công dụng

Cây lá ngón có chứa rất nhiều độc tố. Tuy nhiên, tại Trung Quốc, người ta đã nghiên cứu và nhận thấy cây lá ngón có khả năng điều trị một số bệnh như: eczema, bệnh trĩ, phong (hủi), nhọt ngoài da, nhiễm trùng răng, chữa các vết thương do bị đánh hoặc ngã đau, trị mụn… bằng cách giã nát rồi đắp trực tiếp lên vết thương hoặc rửa qua vùng bị thương. Do độc tính của cây lá ngón nên các bài thuốc chữa bệnh này chỉ thiên về sử dụng ngoài da, không uống hoặc ăn.

Cây lá ngón còn được sử dụng làm thuốc nhuộm tóc nhưng cần rất cẩn thận trong quá trình sử dụng và chỉ dùng với liều lượng rất ít.

Dùng lá ngón giã nát, đắp trực tiếp lên các vết bầm tím, vết đau nhức, vết thương mềm không hở sẽ giúp phục hồi nhanh chóng chỉ sau vài ngày.

Trên đây là các thông tin nhận biết về cây lá ngón cũng như những ứng dụng trong chữa bệnh. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người đi rừng nhầm lẫn cây lá ngón với các loại cây rau rừng khác. Nên bạn không nên tự ý sử dụng lá ngón, không ăn thử để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Tìm hiểu thêm những công dụng hữu ích từ những loại cây quen thuộc tại chuyên mục Cây thuốc nam. Để được giải đáp những thắc mắc vui lòng liên hệ với chúng tôi tại đây.