Cây vuốt hùm và 5+ tác dụng chữa bệnh trong dân gian
Theo Đông y, cây vuốt hùm có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, giảm đau, tán ứ rất tốt, từ đó dân gian chuyên sử dụng để chữa viêm khớp, tiểu đường, mất ngủ… Nào, cùng xem cây vuốt hùm còn những công dụng chữa bệnh nào nữa nhé.
Cây vuốt hùm là gì?
- Tên khác: Móc diều, Trần sa lực, Móc mèo, Nam đà căn.
- Tên khoa học: Caesalpinia minax Hance
- Họ: Ðậu – Fabaceae.
Mô tả cây vuốt hùm
Cây thân nhỡ, mọc trườn, có nhiều nhánh tỏa ra và có nhiều gai hình nón. Lá to, cuống dài khoảng 30-40cm. Lá chét 6-12 đôi; nhọn và có mũi ở đầu, mặt dưới có lông, dài 22-35mm.
Hoa mọc theo từng cụm ở ngọn, dài 40cm, có lông và gai. Hoa vuốt hùm thường ra vào tháng 2-tháng 4 hàng năm.
Quả vuốt hùm hơi tròn dẹt, dài khoảng 7 – 8 cm, rộng 4cm, lồi(căng) ở hai mặt, có nhiều gai nhọn xung quanh, giòn, chứa 1 – 2 hột to đường kính 15 x 13mm, màu xanh mắt mèo, có đốm sậm. Quả ra vào tháng 6 – tháng 7, hạt màu đen lam.
Hình ảnh cây vuốt hùm
Bộ phận dùng:
Toàn cây, hạt, lá – Herba Semen et Folium Caesalpinae.
Nơi sống và thu hái:
Vuốt hùm mọc ở Việt Nam, Lào, Thái Lan, Nam Trung Quốc. Cây chủ yếu xuất hiện ở bìa rừng, vùng núi có độ cao 300-1500m, rải rác từ Lạng Sơn tới Thừa Tiên – Huế. Nhiều người trồng cây này để làm hàng rào.
Thành phần hóa học cây vuốt hùm
Trong hạt có chứa rất nhiều chất như chất đạm tan được, đạm không tan, tinh bột, đường, muối vô cơ, dầu béo…
Dầu vuốt hùm màu vàng nhạt, mùi khó chịu, có vị hơi đắng. Có người gọi nhựa này là bondixin.
Tính vị:
Theo Đông y, cây vuốt hùm có vị đắng, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng tán ứ, sát trùng và chống ngứa. Hạt vuốt hùm có tác dụng tán ứ, giảm đau, thanh nhiệt, khu thấp.
Những nghiên cứu mới về bài thuốc chữa bệnh bằng cây Vuốt hùm
Vuốt hùm trị sốt nóng và giảm đau
Dịch chiết từ hạt của vuốt hùm có chứa flavonoid, terpenoid, đường tự do và glycosid. Những chất này có công dụng hạ sốt, giảm đau đã được thí nghiệm trên chuột bạch và cho kết quả tốt.
Cây vuốt hùm chữa bệnh đái tháo đường
Theo nghiên cứu từ cao chiết nước và cao chiết etanol 50% từ hạt vuốt hùm có tác dụng giảm đường huyết ở bệnh tiểu đường typ 1 và typ 2 trên chuột Long Evanss. Nguyên nhân là do hoạt chất cho hạt vuốt hùm đã kích thích tiết insulin từ đó kiểm soát đường huyết cực tốt. Chỉ cần uống: 300 mg/kg trọng lượng cơ thể. Ngoài ra hạt vuốt hùm còn có tác dụng hạ lipid máu, chống cholesterol và triglycerid tăng cao khi sử dụng liều 100mg/kg.
Ngăn ngừa bệnh đường hô hấp
Năm 2001, nhóm nghiên cứu của Ren-Wang Jiang (Hong Kong) đã chiết xuất từ hạt vuốt hùm hoạt chất Furanoditerpenoid lactones – chất này có tác dụng kháng RSV, một virút gây bệnh đường hô hấp.
Hạt vuốt hùm điều trị viêm khớp
Nghiên cứu được thực hiện ở 3 trung tâm nghiên cứu tại Trung Quốc, đã tách chiết chất Caesalpinia minax Hance trong hạt vuốt hùm và cho chuột bị bệnh viêm khớp uống chất này dạng nước trong suốt 21 ngày. Kết quả chuột giarmhieenj tượng sưng chân do viêm khớp.
Một số công dụng khác
– Trị rắn độc cắn: Theo kinh nghiệm dân gian, người ta đặt 1 hạt vuốt hùm vào vị trí vết rắn độc cắn giúp hút bớt nọc độc ngay lập tức.
– Ở Vân Nam (Trung Quốc), hạt vuốt hùm dùng để bổ thận, trị thận hư và vi hàn.
– Ở Philipines dùng hạt vuốt hùm chữa bệnh đau dạ dày, làm thuốc tẩy nhẹ, chữa sốt.
– Ở Thái Lan, lá vuốt hùm gây trung tiện, chữa bệnh đầy hơi, khó tiểu tiện.
– Ở Indonesia, lá hoặc bột dùng tẩy giun sán, trị ho.
– Ở Papua New Guinea, nước sắc lá vuốt hùm chống trầm cảm, chữa rối loạn tâm thần.
– Ở Figi, dùng lá non cây vuốt hùm để tẩy giun cho trẻ em. Nước sắc lá vuốt hùm chữa viêm xoang, nước sắc rễ vuốt hùm dành cho người hay mệt mỏi.
– Ở Madras, bột hạt vuốt hùm chế thành dạng cao, bôi ngoài chữa tràn dịch tinh mạch và viêm tinh hoàn.
– Ở Ceylon, lá non vuốt hùm chữa đau răng và tẩy giun cho trẻ em.
– Ở đảo La Reunoin và Madagasca, rễ cây vuốt hùm có tác dụng hạ sốt, trị giun, chữa bệnh lậu hiệu quả. Dầu chiết từ hột vuốt hùm điều trị co giật, bại liệt.
Một số bài thuốc dân gian từ cây vuốt hùm
– Bài thuốc chữa đau nhức, hóc xương, kém ăn, Mất ngủ: 20g mỗi loại: vuốt hùm, Ké hoa vàng, rễ Mộc thông, Nhân trần. Sắc uống hàng ngày.
– Bài thuốc trị đau khớp, viêm khớp, cảm mạo: rễ 40-80g sắc uống hàng ngày.
– Bài thuốc vuốt hùm trị tiểu ra máu, ngã tổn thương, oẹ ngược, lỵ, lâm trọc: hạt 8-12g sắc uống hàng ngày.
– Vuốt hùm trị sốt, làm thuốc bổ: 0,5 – 1 g hạt vuốt hùm sắc uống, ngày uống 2 – 3 lần.
– Cách ngâm rượu cây vuốt hùm trị đau răng, sâu răng: 1kg Rễ vuốt hùm khô ngâm với 2 lít rượu 40 độ, ngâm trong khoảng 20 ngày là có thể dùng được.
Lưu ý
Cây vuốt hùm rất giống với cây mắt mèo ở Việt Nam. Hai loại khác nhau hoàn toàn về công dụng, cây mắt mèo nếu không sử dụng cẩn thận có thể gây ngộ độc rất nguy hiểm. Sau đây là hình ảnh cây mắt mèo.
