6 bài thuốc chữa bệnh từ vị thuốc quý – Cây Hoàng đằng

Cây hoàng đằng là vị thuốc quý của Việt Nam, từng được Thiền sư Tuệ Tĩnh sử dụng làm bài thuốc chữa đau mắt đỏ. Không chỉ vậy, hoàng đằng còn nổi tiếng với các bài thuốc cổ truyền chữa: bệnh về đường tiêu hóa, sốt da vàng, viêm tấy…

Hoàng đằng là cây gì?

• Tên gọi khác: Dây vàng giang, Nam hoàng liên
• Tên khoa học: có hai loài là Fibraurea recisa Pierre và Fibraurea tinctoria Lour
• Họ: Tiết dê – Menispermaceae.

Đặc điểm cây hoàng đằng

Hoàng đằng là loại cây leo rất to và dài, có thể vươn lên tới ngọn của các cây cổ thụ. Rễ hoàng đằng và thân cây già sẽ có những đường nứt xù xì, gỗ màu vàng. Lá mọc so le, có hình trái xoan, phiến lá dài và nhẵn với 3 gân chính nổi lên. Cụm hoa hoàng đằng mọc tại kẽ lá đã rụng, hoa nhỏ màu vàng lục.

Cây hoàng đằng mọc ở đâu?

Hoàng đằng phân bố ở vùng núi, trung du Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh Tây Nguyên, Đông Nam Bộ.

Thu Hái: người ta thu hái rễ và thân cây vào tháng 8,9.

Bộ phận dùng cây thuốc hoàng đằng

Người dân sẽ cạo sạch lớp vỏ bần bên ngoài, chặt thành từng đoạn rồi mang đi phơi khô, sấy dùng để làm thuốc.

Thành phần hóa học cây thuốc hoàng đằng

Thành phần chính là palmatin. Theo nhiều tài liệu nghiên cứu của nước ngoài thì phần rễ và thân hoàng đằng có chứa hàm lượng palmatin nhiều nhất (2-3%).

Cây hoàng đằng có tác dụng gì?

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học trên động vật đã phát hiện ra những tác dụng dược lý quan trọng của cây thuốc hoàng đằng:

– Tác dụng kháng khuẩn: hoạt chất palmatin có khả năng ức chế vi khuẩn đường ruột hiệu quả.

– Palmatin còn giúp chống nấm, đặc biệt là dòng nấm gây viêm nhiễm âm đạo.

– Tác dụng lên tim mạch: hoạt chất này giúp làm hạ huyết áp cho người huyết áp cao, ngoài ra còn chống rối loạn nhịp tim.

Công dụng cây hoàng đằng trong dân gian

Theo Đông y, Hoàng đằng có vị đắng, tính hàn đi vào 2 kinh: tâm và can. Hoàng đằng thường được dùng để thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, thông tiện, lợi thấp, chuyên trị các chứng bệnh: kiết lỵ, tiêu chảy, bệnh về gan, nóng trong, da lở loét, mắt đỏ, viêm tai… Với liều dùng 6-12g sắc uống hàng ngày.

Theo Trung Hoa bản thảo, Hoàng đằng trị viêm yết hầu, quai bị, viêm gan vàng da, viêm ruột, trẻ em tiêu hóa kém, viêm xoang, viêm âm đạo…

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, chính thành phần palmatin, jatrorrhizin, columbamin và berberin đã giúp cây hoàng đằng có công dụng kháng khuẩn, chữa đau mắt, tiêu chảy, viêm âm đạo và đặc biệt dùng làm thuốc an thần, giảm đau.

Cây hoàng đằng chữa bệnh gì?

Hoàng đằng chữa kiết lỵ

Hoàng đằng + vỏ thân mức hoa trắng hoặc có thể dùng cao hoàng đằng kết hợp cao cỏ sữa lá to, sắc hoặc viên thành viên thuốc để đặc trị kiết lỵ.

Chữa các chứng viêm: viêm đường tiết niệu, viêm phế quản, viêm gam virus, viêm tai trong và lỵ amid

Mỗi vị 10-12g: Hoàng đằng, Mộc thông, Huyết dụ, sắc nước uống hàng ngày cho tới khi bệnh khỏi hẳn.

Chữa đau mắt đỏ có màng

Hoàng đằng 4g, phèn chua 2g, tán 2 vị thuốc trên thành bột, trưng cách thủy với nước. Gạn lấy phần nước trong dùng nhỏ mắt ngày 2 lần.

Chữa kẻ chân viêm lở chảy nước ngứa:

Hoàng đằng 10-20g, Kha tử 10g, hai vị thuốc này mang đi giã nhỏ sắc lấy nước đặc, dùng để ngâm ngày 1 – 2 lần.

Trẻ em người nóng da nổi mụn như cơm cháy.

Dùng hoàng đằng nấu với nước loãng, rồi tắm cho trẻ từ 1-2 lần/ngày giúp làm lặn mụn hiệu quả.

Cây hoàng đằng là vị thuốc quý vừa có giá trị y học vừa có giá trị kinh tế cao. Những bài thuốc dân gian về cây Hoàng đằng được tin dùng vì hiệu quả rõ rệt và nhanh chóng. Tuy nhiên để đảm bảo không có bất cứ tác dụng phụ gì xảy ra, người bệnh nên hỏi ý kiến thầy thuốc trước khi dùng các bài thuốc trên nhé.