Bông ổi và 13 bài thuốc chữa bệnh được dân gian truyền miệng
Bông ổi được coi là loại cây cảnh trong vườn được nhiều người yêu thích bởi màu sắc rực rỡ. Nhưng chắc bạn sẽ ngạc nhiên vì chúng còn được dùng để chữa nhiều bệnh trong dân gian nữa đấy. Cùng 1001 cây thuốc tìm hiểu nhé!
Cây bông ổi là gì?
- Tên khác: Trâm ổi, Trăng lao, Thơm ổi, Hoa ngũ sắc, trâm hôi, trâm anh, Tứ quý, mã anh đơn, nhá khí mu (Tày)
- Tên khoa học: Lantana camara L.
- Họ: Cỏ roi ngựa – Verbenaceae
Mô tả
Cây bông ổi có chiều cao khoảng 1,5-2m. Cây có gau, cành dài hình vuông. Lá mọc đối nhau, có khía, mặt dưới có lông. Hoa mục theo từng cụm, hoa lưỡng tính, có màu sắc vàng kim, vàng tươi, sau cùng đỏ chói, ít khi toàn hoa trắng. Quả bạch có hình cầu, nằm trong lá dài, khi quả chín màu đen; nhân gồm 1-2 hạt cứng, xù xì.
Hình ảnh cây bông ổi
Nơi sống và thu hái
Cây Dược liệu này có nguồn gốc ở Trung Mỹ, được nhập trồng về Việt Nam làm cảnh, nay phổ biến rộng rãi. Cây mọc hoang ở các bãi đất trống, đồi núi, ven bờ biển.
Bộ phận dùng làm thuốc
Lá, hoa và rễ.
Thành phần hoá học
- Cây có chứa tinh dầu ở lá, terpen bicyclic và L-a-phelandren.
- Tinh dầu bông ổi Ấn Độ có chứa cameren, isocameren và micranen.
- Vỏ cây có chứa lantanin, là một alcaloid.
Tác dụng:
Theo y học cổ truyền, dân gian sử dụng cả cây thơm bông ổi để làm thuốc chữa bệnh:
– Rễ bông ổi có vị ngọt đắng, tính lạnh giúp thanh nhiệt, hạ sốt, tiêu độc, giảm đau. Ngoài ra còn dùng để trị quai bị, đau xương khớp, chấn thương.
– Lá có tính mát, có tác dụng tiêu viêm sưng, chữa các chứng bệnh: ngứa gãi, viêm da, ghẻ lở, vết chàm, rắn cắn.
– Hoa có vị ngọt, nhạt, tính mát, có công dụng cầm máu.
– Đài hoa giúp chống co thắt cơ trơn, làm thư giãn cơ trơn tử cung, hạ huyết áp, kháng sinh, trị ho, viêm họng. Chỉ cần nhai ngậm đài hoa Bông ổi sẽ giúp trị viêm họng và ho rất tốt.
– Đài và lá dùng làm thuốc nhuận gan, lợi tiểu.
– Dầu ép từ hạt Bông ổi có tính kháng sinh các loại vi khuẩn: Escherichia coli, Salmonella typhi, Coryne bacterium pyogenes, Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus…
– Theo lương y Lê Trần Đức viết trong sách “Trồng hái và dùng cây thuốc”, cây bông ổi chữa đái tháo đường, dùng 40g Bông ổi khô (cả hoa, cành, lá) sắc uống thay nước chè hằng ngày đồng thời ăn thêm Củ mài, Củ súng.
Một số bài thuốc từ cây bông ổi
– Bài thuốc trị viêm da, eczema, tinea, mụn nhọt: Nấu lá tươi để rửa ngoài.
– Chấn thương bầm giập, vết thương chảy máu, giã lá tươi đắp ngoài. Hoặc dùng 30g lá khô + 10g gừng khô tán bột rắc lên vết thương 1 lần/ngày.
– Bài thuốc trị ho ra máu và lao phổi: Dùng hoa khô 6-10g nấu nước uống
– Chữa chứng ho do lạnh: 20g cây bông ổi để tươi hoặc 10g phơi khô, sắc cùng với 500ml nước còn 100ml, uống trong ngày.
– Thuốc cầm máu, sát khuẩn, chữa vết thương nhỏ hẹp: (Lá và hoa ngũ sắc) 30g + gừng tươi 10g, phơi hoặc sấy khô, tán nhỏ thành bột mịn, rắc vào vết thương. Ngày thay băng vết thương một lần.
– Trị chứng tiêu khát của bệnh đái tháo đường: Lấy toàn bộ cành, lá và hoa cây bông ổi phơi khô. Thái khúc ngắn rồi cho vào lọ đậy kín. Mỗi ngày lấy khoảng 40g, cho 500ml nước, sắc còn lại khoảng 150ml, uống thay trà hàng ngày.
– Chữa mẩn ngứa: Lá và hoa khoảng 30 – 50g, nấu lấy nước đặc, tắm, ngâm rửa hằng ngày sẽ có tác dụng.
– Đau đầu trong thời tiết nắng nóng: Rễ tươi 30g, sắc uống.
– Đau bụng thổ tả: 15 Hoa tươi, sắc nước pha chút muối ăn, chia làm 2 lần uống.
– Bài thuốc trị cảm cúm, sưng quai bị, sốt cao: Rễ khô 30-50g, sắc uống hàng ngày.
– Đau răng do phong hỏa: 30g Rễ khô + Thạch cao 35g, sắc nước rồi ngậm súc, có thể nuốt một ít.
– Bài thuốc trị đau khớp tay chân: Rễ khô 15g + Trứng vịt màu xanh 1 quả + nửa nước nửa rượu luộc trong 1 giờ, rồi uống nước ăn trứng.
Lưu ý khi sử dụng cây trâm ổi chữa bệnh
– Không nên dùng quá 30g mỗi ngày vì Lentaden A và Lantamin có trong bông ổi độc, nếu bạn sử dụng mỗi ngày sẽ không tốt cho sức khỏe.